Obchody Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych rozpoczęły się mszą św. w kościele farny pw. św. Wojciecha i Stanisława w Rzeszowie, później uczestnicy przeszli przed Pomnik Żołnierzy Wyklętych, gdzie odbyła się oficjalna część uroczystości. Pamięć żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego uczczono apelem, salwą honorową, złożeniem kwiatów oraz odegraniem pieśni reprezentacyjnej Wojska Polskiego.
W obchodach wzięli udział członkowie rodzin zamordowanych 1 marca 1951 r. w mokotowskim więzieniu Żołnierzy Niezłomnych, podkarpaccy parlamentarzyści, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie wraz w pracownikami, przedstawiciele władz wojewódzkich i samorządowych, służb mundurowych, kombatanci, członkowie Klubu Historycznego im. płk. Łukasza Cieplińskiego, mieszkańcy miasta i podopieczni rzeszowskich placówek oświatowych. W obchodach udział wzięli również przedstawiciele Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność” oraz Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym Województwa Podkarpackiego.
– Pomnik IV Zarządu Głównego Zrzeszeni Wolność i Niezawisłość przed kilkoma laty wystawiony staraniem szlachetnych osób pamiętających, że to co leży u podstaw naszej tożsamości, jest wyrazem szacunku i miłości ojczyzny, tęsknoty za prawdziwą historią. Jest wyrazem przywracającym wyklęte dziedzictwo narodowe, wyklęte przez władzę, która nie miała prawa i tytułu, by sprawować ją w tym szlachetnym państwie. Jest pewną emanacją pragnień osób wykluczonych, jak byśmy dzisiaj powiedzieli współczesnym językiem, chociaż on do końca nie oddaje charakteru wykluczenia o jakim myślimy, mówiąc o osobach czy środowiskach wykluczonych.
Ich wykluczenie polegało na całkowitej eliminacji fizycznej, psychicznej, a także na próbie wymazania ich z pamięci narodowej, z tego dziedzictwa, które stało się przeklęte na kilkadziesiąt lat w dziejach Polski.
Stoimy dziś przed pomnikiem IV Zarządu Głównego Zrzeszeni Wolność i Niezawisłość, ale żadna z tych postaci, która została przedstawiona na tym pomniku nie ma swojego grobu, swojego własnego miejsca pamięci. Brak jest grobów płk. Cieplińskiego i jego współtowarzyszy, brak jest grobów wielu szlachetnych ludzi z Podkarpacia, którzy zdecydowali się podnieść broń i umysł przeciwko uzurpatorskiej władzy komunistycznej.
Stojąc tutaj dzisiaj przed tym pomnikiem albo stoimy po stronie tych ludzi, których ten pomnik uosabia. Albo stoimy po stronie morderców, z których rąk ci ludzie zginęli i których rękami pewne miejsca pamięci w tym mieście zostały w czasach władzy komunistycznej wzniesione. Nie może być zgody na pomniki hańby, zdrady narodowej gwałcące wolność i niepodległość Polski – powiedział dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyrektor IPN Oddział w Rzeszowie.
Dyrektor nawiązał też do prób wykluczenia Niezłomnych z historycznej świadomości, mówiąc że polegało ono na całkowitej eliminacji, fizycznej i psychicznej oraz próbie wymazania ich z pamięci narodowej. Jak dodał szef rzeszowskiego IPN, dziwią go apele części instytucji i środowisk w obronie niektórych rzeszowskich pomników w sytuacji, gdy na jego biurku leży lista kilkudziesięciu osób, które zostały zamordowane na Zamku rzeszowskim i którzy nie mają swojego nagrobnego pomnika, często nie wiadomo też, gdzie spoczywają ich szczątki.
Nagranie video z wystąpienia dr hab. Dariusza Iwaneczko>>>
Tegoroczne uroczystości upamiętniające Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Rzeszowie zorganizowali: Światowy Związek Żołnierzy AK Okręg Podkarpacki, Prezydent Miasta Rzeszowa, Dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Rzeszowie, Dowódca 21. Brygady Strzelców Podhalańskich, Dowódca 3. Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej.
1 marca – Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” ustanowił w 2011 r. Parlament
w hołdzie Żołnierzom Wyklętym – bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu”.
Żołnierze Wyklęci, Niezłomni tworzyli polskie powojenne podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne. Był to ruch partyzancki, stawiający opór sowietyzacji Polski i podporządkowania jej ZSRR, toczący walkę ze służbami bezpieczeństwa ZSRR i podporządkowanymi im służbami w Polsce. Pomysł ustanowienia święta w tym terminie wysunął ówczesny prezes Instytutu Pamięci Narodowej Janusz Kurtyka. Tego dnia w_1951 roku w więzieniu mokotowskim wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”: Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Adamie Lazarowiczu, Franciszku Błażeju, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce – będących ostatnimi ogólnopolskimi koordynatorami „Walki o Wolność i Niezawisłość Polski z nową sowiecką okupacją”.
źródło: IPN O/Rzeszów
Link do galerii poniżej
https://www.solidarnosc.rzeszow.org.pl/dzien-pamieci-zolnierzy-wykletych-rzeszow-1-marca-2023/