8 września, na terenie Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą pamięci 24. Pułku Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego. To właśnie żołnierze tej formacji w dniach 8-9 września 1939 r. walczyli z Niemcami w obronie Rzeszowa.

Historia wspomnianej tablicy jest bardzo ciekawa, ponieważ pierwotnie miała ona zostać odsłonięta przy Szkole Podstawowej Nr 10 w Rzeszowie, podobnie jak inne tablice znajdujące się na szlaku bojowym 24. Pułku Ułanów z Września 1939 roku. Niestety komunistyczne władze Rzeszowa cofnęły zgodę na upamiętnienie bohaterów i tablica od 1966 roku przeleżała w piwnicy jednej z kamienic przy ul. Szopena. W zeszłym roku znalazł ją pracownik rzeszowskiego oddziału IPN-u w bardzo złym stanie. Instytut odrestaurował tablicę i w 83. rocznicę bitwy o Rzeszów oraz po 56 latach zapomnienia odsłonięto ją na siedzibie IPN-u.

Uroczystość rozpoczęła się mszą św. w kościele pod wezwaniem Świętego Krzyża przy ul. 3 Maja pod przewodnictwem bp. Edwarda Białogłowskiego. Później uczestnicy przemaszerowali z kompanią honorową przed budynek rzeszowskiego oddziału IPN. W obecności przedstawicieli rodzin weteranów 24. Pułku Ułanów, przedstawicieli władz parlamentarnych i samorządowych oraz licznie przybyłych przedstawicieli służb mundurowych odsłonięto tablicę. Podczas uroczystości Region Rzeszowski NSZZ „Solidarność” reprezentował Roman Jakim, przewodniczący ZR.

Roman Jakim, przewodniczący ZR i Marian Irzyk, działacz emeryckiej „S” oddają hołd obrońcom Rzeszowa

Przy okazji wydarzenia odbył się piknik edukacyjny Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, służb mundurowych i grup rekonstrukcyjnych. Można było zobaczyć prezentację jednostek wojskowych, rekonstrukcje historyczne, gry edukacyjne, atrakcje dla grup szkolnych, rodzin z dziećmi oraz mieszkańców.

83 lata temu, dokładnie 8 września, wojska niemieckie dotarły do granic miasta, którego bronił 24. Pułk Ułanów będący częścią 10. Brygady Kawalerii, dowodzonej przez płk. Stanisława Maczka”. 24. Pułk Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego był oddziałem kawalerii Wojska Polskiego utworzonym w 1920 r. podczas wojny polsko-sowieckiej. W okresie międzywojennym pułk stacjonował w Kraśniku. W 1937 r. został zmotoryzowany i razem z 10. Pułkiem Strzelców Konnych wszedł w skład 10. Brygady Kawalerii dowodzonej przez płk. Stanisława Maczka. Wziął udział w kampanii 1939 r., a następnie został odtworzony we Francji, gdzie wchodził w skład 10. Brygady Kawalerii Pancernej. W latach 1940-1947 w Polskich Siłach Zbrojnych funkcjonował początkowo jako pułk zmotoryzowany, od 1942 r. pułk pancerny. W latach 1944-1945 wziął udział w kampanii wojennej w północno-zachodniej Europie.

red.
fot. Ż. Kocaj-Szeliga