Obowiązki pracodawcy

Katalog podstawowych obowiązków pracodawcy zawarty został w art. 94 k.p. Jednakże wyliczenie kodeksowe ma charakter wyłącznie przykładowy, nie stanowi pełnego zakresu obowiązków pracodawcy. Pracodawca zobowiązany jest w szczególności:

  • zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami;
  • organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy;
  • organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie;
  • przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy;
  • zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
  • terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie;
  • ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych;
  • stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy;
  • zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników;
  • stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy;
  • prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników;
  • przechowywać dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników w warunkach niegrożących uszkodzeniem lub zniszczeniem;
  • wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Ochrona prawa pracy

Za naruszenie przepisów prawa pracy prawo przewiduje kary. Ich wysokość waha się od 1.000 zł do 30.000 zł.

Nad przestrzeganiem prawa pracy czuwają również specjalnie powołane do tego instytucje: Państwowa Inspekcja Pracy i Rada Ochrony Pracy.

Co grozi pracodawcy za łamanie praw pracowników?

Kara grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł grozi pracodawcy lub osobie działającej w jego imieniu za:

  • zawieranie umowy cywilnoprawnej w warunkach, w których zgodnie z art. 22 § 1 powinna być zawarta umowa o pracę,
  • nie potwierdzenie na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę,
  • wypowiedzenie lub rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy bez wypowiedzenia z naruszeniem w sposób rażący przepisów prawa pracy,
  • stosowanie wobec pracowników innych kar niż przewidziane w przepisach prawa pracy o odpowiedzialności porządkowej pracowników,
  • naruszanie przepisów o czasie pracy lub przepisów o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem i zatrudnianiu młodocianych,
  • nieprowadzenie dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników,
  • pozostawianie dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników w warunkach grożących uszkodzeniem lub zniszczeniem

Karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł podlega nieprzestrzeganie obowiązku:

  • wypłacania w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń,
  • udzielania przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniżania wymiaru tego urlopu,
  • wydania pracownikowi świadectwa pracy,
  • wykonania orzeczenia sądu pracy lub ugody zawartej przed komisją pojednawczą lub sądem pracy.

Taka sama kara grozi za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Kodeks pracy Art. 281, 282, 283 § 1,2

Prawa i obowiązki pracownika

Do podstawowych obowiązków pracownika należy:

  • przestrzeganie czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy;
  • przestrzeganie regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku;
  • przestrzegania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
  • dbanie o dobro zakładu pracy, ochrona jego mienie oraz zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę;

W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).

Odpowiedzialność porządkowa pracowników

Zgodnie z art. 108 k.p. a nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego u danego pracodawcy sposobu potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować:

  • karę upomnienia
  • karę nagany

Pracodawca może stosować kary pieniężne. Nie może ona wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia pracownika przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń z tytułu kar.

Kara nie może być stosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.

Prawnicy

W ostatni wtorek każdego miesiąca w godz. 12.00 – 15.00 organizowane są dla mieszkańców naszego regionu bezpłatne dyżury prawne z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Zapraszamy do siedziby rzeszowskiej „Solidarności”.

Grażyna Mierzwa
453 677 857
Rafał Rzepecki
453 677 859
Monika Wojak
453 677 858
Monika Wojak
666 878 808
Monika Wojak
666 878 808
Rafał Rzepecki
784 254 377

Pomoc Prawna